НАКЛАДЗЕНЫ АРЫШТ НА МАБІЛЬНЫ ТЭЛЕФОН. ШТО РАБІЦЬ?

Што такое накладанне арышту на маёмасць?

Накладанне арышту на маёмасць заключаецца ў аб’яўленні яго ўласніку або асобе, у якога маёмасць знаходзіцца, забароны на распараджэнне ёй, а ў неабходных выпадках – і на карыстанне гэтай маёмасцю.

Распараджэнне – гэта магчымасць вызначэння юрыдычнай лёсу маёмасці, г.зн. магчымасць яго прадаць, падарыць ці іншым спосабам змяніць права ўласнасці на рэч.

Карыстанне – гэта магчымасць здабывання карысных уласцівасцяў рэчы (у дачыненні да мабільнага тэлефона гэта могуць быць магчымасць ажыццяўляць званкі, прыём і перадачу СМС-паведамленняў, ажыццяўляць доступ у Інтэрнэт, фота- і відэаздымку і г.д.).

У якіх выпадках можа прымяняцца накладанне арышту на маёмасць?

Арышт на маёмасць можа быць накладзены ў мэтах забеспячэння выканання пастановы аб накладанні адміністрацыйнага спагнання ў выглядзе штрафу, канфіскацыі або спагнання кошту.

Бо штраф з’яўляецца адным з відаў адміністрацыйнага спагнання за здзяйсненне большасьці адміністратыўных правапарушэнняў, фармальна арышт на маёмасць можа быць ужыты ў кожным адміністрацыйным працэсе.

Пры гэтым значэнне мае не адбыўся факт прыцягнення асобы да адміністрацыйнай адказнасці ў выглядзе штрафу, а магчымасць прыцягнення яго да адміністрацыйнай адказнасці. Гэта значыць, што маёмасць можа быць арыштавана як на стадыі падрыхтоўкі справы аб адміністрацыйным правапарушэнні да разгляду, так і ў ходзе разгляду справы.

Ці можа на мабільны тэлефон быць накладзены арышт?

Звычайна, так.

Арышт на маёмасць не можа быць накладзены на прадметы першай неабходнасці, пералік якіх устаноўлены ў дадатку да Працэсуальна-выканаўчага кодэксу Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях (далей – ПВКабАП).

Мабільны тэлефон у гэты пералік не ўваходзіць, таму ён можа быць арыштаваны.

Пры гэтым, з улікам абмежаванняў, устаноўленых заканадаўствам, мабільны тэлефон не можа быць арыштаваны, калі:

• ён не належыць асобе, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс і гэты факт даказаны пры накладанні арышту на маёмасць; або
• яго кошт перавышае максімальны памер штрафу, усталяваны за разумнай адміністрацыйнае правапарушэнне (напрыклад, па за дробнае хуліганства, абраза службовай асобы пры выкананні кошт мабільнага тэлефона не можа перавышаць 870 рублёў, за непадпарадкаванне законнаму распараджэнню службовай асобы – не можа перавышаць 1450 рублёў (з 01.03. 2021 – 2900 рублёў) і ў асобы, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, ёсць іншае маёмасць, на якую можа быць накладзены арышт.

Пра наяўнасць абмежаванняў у накладанні арышту на мабільны тэлефон неабходна адразу паведаміць службовая асоба органа, які вядзе адміністрацыйны працэс.

Хто можа накладаць арышт на мабільны тэлефон?

Арышт можа быць накладзены як судом, так і службовай асобай органа, які вядзе адміністрацыйны працэс.

Ці патрэбны нейкі дакумент для накладання арышту на мабільны тэлефон?

Так. Да арышту тэлефона павінна быць складзена матываваную пастанову аб накладанні арышту на маёмасць, з утрыманнем якога павінна быць азнаёмленае асоба, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс.

Хто можа прысутнічаць пры накладанні арышту на мабільны тэлефон?

Арышт маёмасці абавязкова праводзіцца службовай асобай органа, які вядзе адміністрацыйны працэс у прысутнасці ўласніка або асобы, у якога маёмасць знаходзіцца, а пры адсутнасці гэтых асоб – у прысутнасці двух панятых.

Пры накладанні арышту на маёмасць можа ўдзельнічаць спецыяліст, які вызначае кошт маёмасці.

Як адбываецца арышт маёмасці?

Да правядзення вопісу арыштаванай маёмасці ўдзельнічаюць у ёй асобам растлумачваюцца іх працэсуальныя правы і абавязкі, а таксама парадак і тэрміны абскарджання дзеянняў асобы, які склаў пратакол вопісу арыштаванай маёмасці.

Пасля гэтага складаецца пратакол вопісу арыштаванай маёмасці, які падпісваецца прысутнымі ў ходзе арышту асобамі.

У ходзе вопісу абавязкова праводзіцца ацэнка кошту кожнага прадмета. Пры гэтым ацэнка павінна быць праведзена аб’ектыўна на падставе дакладных дакументаў (чэкі аб куплі, аналіз коштаў з крамаў і г.д.) або даных, сообщённых спецыялістам. Недапушчальна ўказваць кошт маёмасці са слоў ўласніка або асобы, у якога гэта маёмасць знаходзiцца, а таксама вызначаць такі кошт выключна на падставе суб’ектыўнага меркавання асобы, якая складае вопіс.

У ходзе вопісу таксама можа быць выраблена апячатванне прадметаў.

Арыштаваны прадмет таксама можа быць канфіскаваны і перададзены на захоўванне. У такім выпадку асоба, якой маёмасць перададзена на захоўванне, павінен быць папярэджаны аб адказнасці за псаванне, израсходование, ўтойванне або адчужэнне маёмасці, перададзенага яму на захоўванне і падвергнутага вопісу.

Якія звесткі павінен змяшчаць пратакол вопісу арыштаванай маёмасці?

У пратаколе вопісу арыштаванай маёмасці абавязкова называюцца:

• дата і месца складання пратаколу;
• прозвішча, імя і імя па бацьку асобы, які склаў пратакол;
• прозвішчы, імёны і імёны па бацьку асоб, якія прысутнічалі пры складанні пратакола;
• прозвішча, імя і імя па бацьку асобы, чыё маёмасць апісваецца;
• найменне кожнага прадмета, якая падлягае вопісу;
• адметныя прыкметы (якасць, колькасць, ступень зносу і да т.п.) кожнага прадмета, якая падлягае вопісу;
• ацэнка кожнага прадмета ў асобнасці і кошт усёй маёмасці, уключаны ў вопiс (калі гэта магчыма);
• ўказанне, якія прадметы апячатаныя і колькасць пячатак, накладзеных на кожны прадмет, калі апячатванне праводзілася;
• адзнака аб растлумачэнні асобам, прысутным пры вопісе арыштаванага маёмасці, парадку і тэрміну абскарджання дзеянняў асобы, які склаў пратакол; заўвагі і прапановы асоб, якія прысутнічалі пры вопісе;
• у выпадку канфіскацыі маёмасці – звесткі аб канфіскацыі маёмасці, аб перадачы маёмасці на захоўванне, прозвішча, імя і імя па бацьку асобы, якой маёмасць перададзена на захоўванне, яго адрас, а таксама подпіс, якая сведчыць папярэджанне яго пра адказнасці за псаванне, израсходование, ўтойванне або адчужэнне маёмасці, перададзенага яму на захоўванне і падвергнутага вопісу.

Ці павінен мабільны тэлефон знаходзіцца ва ўключаным стане? 

Не. У дадзеным выпадку мабільны тэлефон з’яўляецца гарантыяй таго, што асоба, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, у выпадку накладання на яго адміністрацыйнага спагнання ў выглядзе штрафу, а не крыніцай доказаў.

У сувязі з гэтым патрабаванне службовай асобы, якi наклаў арышт на мабільны тэлефон, пакінуць яго уключаным з’яўляецца неабгрунтаваным.

Акрамя таго, SIM-карта з’яўляецца самастойным прадметам, аддзельная ад мабільнага тэлефона. Гэта значыць, што ён мусіць быць асобна занесеная ў вопіс арыштаванага маёмасці. Калі ў вопісу яна адсутнічае, SIM-карту ўладальнік можа забраць сабе.

Ці абавязкова пры накладанні арышту павінны вырабляць канфіскацыю мабільнага тэлефона?

Няма. Адабранне можа адбывацца ў тых выпадках, калі ў службовай асобы органа, які вядзе адміністрацыйны працэс, ёсць дастатковыя падставы меркаваць, што без канфіскацыі падвергнутае арышту маёмасць можа быць сапсавана, знішчана або прададзена.

Пры гэтым калі ў мабільным тэлефоне змяшчаецца інфармацыя, якая змяшчае дзяржаўныя сакрэты ці іншую ахоўваемую законам тайну, яго адабранне можа вырабляцца толькі пры наяўнасці санкцыі пракурора.

Да ахоўнай законам тайны, акрамя камерцыйнай / службовай або падатковай таямніцы, ставіцца таксама банкаўская таямніца і таямніца карэспандэнцыі. Да банкаўскай таямніцы могуць ставіцца звесткі, якія змяшчаюцца ў дадатках для мабільнага або інтэрнэт-банкінгу (калі такія прыкладання устаноўлены на мабільны тэлефон). Да таямніцы карэспандэнцыі ставіцца перапіска праз СМС-паведамленняў або іншых прыкладанняў для абмену інфармацыяй (Viber, WhatsApp, Telegram, Skype і інш.).

Што рабіць, калі на мабільны тэлефон наклалі арышт і канфіскавалі?

Дзеянні і рашэнні суддзі, службовай асобы органа, які вядзе адміністрацыйны працэс, могуць быць абскарджаны ўдзельнікамі адміністрацыйнага працэсу, а таксама іншымі юрыдычнымі і фізічнымі асобамі, калі вырабляюцца працэсуальныя дзеянні і рашэнні закранаюць іх правы і законныя інтарэсы.

Нагодай і падставай для падачы скаргі на дзеянні і рашэнні службовай асобы органа, які вядзе адміністрацыйны працэс, пры накладанні арышту на маёмасць можа стаць любое парушэнне ім устаноўленага парадку арышту або канфіскацыі маёмасці, напрыклад:

• адсутнічаюць дастатковыя падставы меркаваць, што на твар, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, будзе накладзена адміністрацыйнае спагнанне ў выглядзе штрафу (напрыклад, калі за здзяйсненне усьвядомленага адміністрацыйнага правапарушэння, акрамя штрафу, прадугледжана адміністрацыйнае спагнанне ў выглядзе папярэджання або адміністрацыйнага арышту);
• адсутнічаюць дастатковыя падставы меркаваць, што асоба, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, у выпадку накладання на яго адміністрацыйнага спагнання ў выглядзе штрафу ня выконвае яго (напрыклад, калі асоба, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, афіцыйна працаўладкавана – асабліва калі памер яго месячнай заработнай платы адпавядае максімальнаму памеры штрафу або перавышае яго);
• мабільны тэлефон не належыць асобе, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс (калі пры гэтым пэўна вядомы і даказаны ўласнік);
• кошт мабільнага тэлефона перавышае максімальны памер штрафу, усталяваны за разумнай адміністрацыйнае правапарушэнне;
• ў асобы, у дачыненні да якога вядзецца адміністрацыйны працэс, маецца iншая маёмасць, на якую можа быць накладзены арышт;
• пры вопісе арыштаванага маёмасці неабгрунтавана прыніжаная кошт мабільнага тэлефона;
• пратакол вопісу арыштаванай маёмасці не адпавядае патрабаванням да яго форме і / або зместу;
  іншыя парушэнні.

Шаблон скаргі можна спампаваць тут.